Worden fosfaatrechten duurder of goedkoper door een hogere afroming?

De discussie rondom fosfaatrechten in de Nederlandse landbouw is een onderwerp dat veel melkveehouders bezighoudt. Helemaal door de recente besluiten om de afroming bij een transactie van fosfaatrechten te verhogen van 10% naar 30%. Hierdoor rijst de vraag: wat gebeurt er met de prijs van fosfaatrechten bij een hogere afroming? In deze blog bespreken we de gevolgen van deze maatregel en wat het mogelijk betekent voor de toekomst van fosfaatrechten.

Afgelopen 13 september werd duidelijk dat het kabinet van plan is de afroming op dierrechten en dus ook fosfaatrechten sterk te verhogen bij overdrachten, met ingang van 1 januari 2025. Omdat de ingangsdatum van de regeling niet bekend was zorgde dit tijdelijk voor een overspannen fosfaatmarkt. De fosfaatrechten stegen in twee dagen van ca. €54 per kg naar bijna €65 per kg. Nu, drie weken later, kunnen we concluderen dat de markt zich weer gestabiliseerd heeft op het oude niveau. Maar kennelijk wordt de markt dus wel (tijdelijk) beïnvloed door deze nieuwe regelgeving.

De prijs van fosfaatrechten is afhankelijk van vraag en aanbod. Maar hoe beïnvloedt een hogere afroming deze dynamiek?

1. Minder aanbod: Bij een hogere afroming daalt het totale aanbod van fosfaatrechten in de markt. Minder rechten zijn beschikbaar (er verdwijnen immers meer rechten de markt door een hogere afroming) betekent dat boeren die nog rechten nodig hebben, meer zullen moeten betalen.
2. Marktverstoringen: Aan de andere kant kan een scherpe afroming ook leiden tot onzekerheid in de markt. Sommige boeren kunnen besluiten om te stoppen of hun activiteiten te verkleinen, wat de vraag naar rechten kan verlagen en/of aanbod doen toenemen. Dit zou de prijzen kunnen drukken.
3. Inkrimping van de sector: Door deze extra afroming maar ook andere ontwikkelingen zoals grondgebondenheid, afvoer problematiek van (drijf)mest en meer stoppende melkveehouders daalt het aantal melkkoeien jaarlijks. Door de huidige marktomstandigheden misschien nog wel sneller dan eerst. Als er minder melkkoeien zijn zal de vraag naar fosfaatrechten afnemen waardoor het de prijs drukt.
4. Einde fosfaatrechten: De fosfaatrechten bestaan in ieder geval tot 1 januari 2028. Of ze daarna blijven bestaan is nog onbekend. Als besloten wordt dat de fosfaatrechten na 1 januari 2028 af te schaffen zal dit de prijs drukken.

Conclusie
Of fosfaatrechten duurder of goedkoper worden als gevolg van een hogere afroming hangt af van verschillende factoren, waaronder vraag, aanbod en de aanpassingsstrategieën van melkveehouders. Welke kant het opgaat kunnen wij niet voorspellen, maar niets blijft zoals het is.

Wilt u meer advies over wat u als ondernemer het beste kunt doen met de huidige fosfaatkwestie. Of wilt u fosfaatrechten (ver)kopen of (ver)leasen. Neem dan snel contact op met Pieter Doelman (0636483770) of zie www.fosfaatstroom.nl